Skip to main content

აივაზოვსკი


ზღვას თავისი სული აქვს . ზღვა ღელავს და ლაპარაკობს. ის ადამიანის გულსა და გონებაში წვდომის ხელოვნებას ფლობს. აბობოქრებული წყლის სიღრმეები მრავალ საიდუმლოს იტევს. მოლურჯო-მომწვანო წყლის ღელვა ყოველდღე სხვადასხვაგვარია. ბუმბერაზი კაცივით გულისცემას აყოლილი ტალღა თითქოს ყოველ წუთს განსხვავებულად ფიქრობს. ზღვის უკიდეგანო ბუნების ამოცნობა ბევრმა ხელოვანმა სცადა. მისი სიღრმის ბრტყელ სივრცეზე გადატანა ბევრს მოუნდომებია, მაგრამ აივაზოვსკის მსგავსად ეს ვერავინ შესძლო. იგი ღამის ზღვას დღე ხატავდა და მერე "მეცხრე ტალღის " დანახვისას ადამიანს უტოვებდა შთაბეჭდილებას, რომ თვითონაც ხომალდზე იყო და ქარიშხალში მოცეკვავე ტალღებს ებრძოდა. სომეხი წარმოშობის მარინისტი მხატვრის ნამუშევრები ხელოვნებიბის უბადლო ნიმუშებია.
ივან კონსტანტინეს ძე გაივაზოვსკი 1817 წლის 17 ივლისს ფეოდოსიაში დაიბადა. ბავშვობაში მომავალი მხატვარი სახალხო გმირობაზე ოცნებობდა. მის ქალაქში ხშირად უშვებდნენ ღუზებს საბერძნეთისა და თურქეთის გემები. მერე ნახა ლიტოგრაფიები რომელზეც ასახული იყო თურქეთისაგან საბერძნეთის გასათავისუფლებად გამართული ომები. ზღვაზე მებრძოლი გმირების გამარჯვების რომენტიკამ გაივაზოვსკიში ხელოვნებისადმი ლტოლვა გააღვიძა.
ბედნიერი შემთხვევის წყალობით ივანი 1833 წელს პეტერბურგის სამხატვრო აკადემიაში მოხვდა. მისმა ნახატებმა მალევე მიიქციეს ყურადღება. 1835 წელს ეტიუდისათვის ღირსების მეორე ხარისხის მედალი მიენიჭა. 1837 წელს კი მისმა ექვსმა ნამუშევარმა, რომელიც ერთ-ერთ გამოფენაზე წარდაგინა, მსოფლიო აღტაცება გამოიწვია და პირველი ხარისხის ოქროს მედლის მფლობელიც გახდა. ივან გაივაზოვსკიმ 1841 წელს გვარი შიცვალა და აივაზოვსკი გახდა. მან ცხოვრების უმეტესი ნაწილი მოგზაურობაში გაატარა. 1844 წელს მოგზაურობიდან რუსეთში დაბრუნებულ მხატვარს აკადემიკოსის წოდება მიანიჭეს, სამხედრო საზღვაო უწყებამ კი ადმირალის მუნდირის ტარების უფლება მისცა. აივაზოვსკი არასდროს უკეთებდა კოპირებას საგნებს და მოვლენებს, იგი იმახსოვრებდა სასურველ სურათს და მხოლოდ საკუთარი თვალის მეხსიერების წყალობით ხატავდა.
სიცოცხლის განმავლობაში მარინისტმა შემოქმედმა 6000-ზე მეტი ტილო შექმნა. ის არჩეულ იქნა ხუთი სამხატვრო აკადემიის წევრად, მიღებული ჰქონდა უამრავი ორდენი.
ივან აივაზოვსკი 1900 წლის 19 აპრილს, 82 წლის ასაკში გარდაიცვალა.

Comments

Popular posts from this blog

პეტერ პაულ რუბენსი

პეტერ პაულ რუბენსი ფლანდრიელი ფერმწერი იყო. იგი დაიბადა ფლანდრიელ ემიგრანტთა ოჯახში. 1589 წლიდან რუბენსი  ანტვერპენში  ცხოვრობდა, სადაც მრავალმხრივი ჰუმანისტური განათლება მიიღო. 1591 წელს ფერწერას სწავლობდა პეიზზაჟისტ ტ. ვერჰახტთან. 1600-08 წლები იტალიაში გაატარა, უმეტესად მანტუის ჰერცოგის კარზე. იყო რომში, ვენეციასა და გენუაში; სწავლობდა  მიქელანჯელოს ,  რაფაელის ,  ტიციანისა  და  კარავაჯოს  შემოქმედებას, აქტიურად ეცნობოდა თავისი ეპოქაში შექმნილ ნამუშევრებსაც. იშვიათ ოსტატობას აღწევს ადამიანის შიშველი სხეულსა და მდიდრული სამოსელის ფაქტურის გადმოცემაში. ანტვერპენში დამკვიდრების შემდეგ პირველ ხანებში ასრულებდა მუნუმ-რელიგიურ კომპოზიციებს. 1612-20 წლებს მიეკუთვნება რუბენსის მრავალი შედევრი. რომლებშიც მისმა ხელოვნებამ შემოქმედებით სიმწიფეს მიაღწია: ”პერსევსი და ანდრომედე’’, “რევკიპეს ასულთა მოტაცება ”, “ მთვრალი სილენე”, “ ამორძალთა ბრძოლა”, “ნადირობის სცენები”, გრანდიოზული დეკორაციები, კომპოზიციები, რომლებიც შესრულებული იყო ევროპაში, სხვადასხვ...

რაფაელ სანტი

რაფაელმა ადრეულ ასაკში დაკარგა თავისი მშლობლები. დედამისი მარჯი ჩარლა გარდაიცვალა 1491 წელს, ხოლო მამამისი ჯოვანი სანტი — 1494 წელს. მამამისი იყო მხატვარი და პოეტი, ამიტომაც პირველი გამოცდილება რაფაელმა მამამისის სახელოსნოში მიიღო. რაფაელის პირველი ნამუშევარია  „მადონა ყრმით“ . აღორძინების მხატვრობის ნათელი და ხალისიანი ფიგურა იყო რაფაელ სანტი. რაფაელი ებრაულად „ღვთის წყალობას“ ნიშნავს.სწორედ ასეთი წყალობა მოევლინა ქალაქ ურბინოს, როცა 1483 წელს იქ დაიბადა რაფაელი. თავდაპირველად რაფაელს ხატვა მამამ ასწავლა, შემდეგ ოსტატმა ვიტემ, ბოლოს კი პერუჯაში მხატვარ პიერო პანუჩის(პერუჯინოს) მოსწავლე ხდება. რაფაელმა მხატვრობის ნიჭი ადრეული ასაკიდან გამოავლინა, 17 წლის ასაკში ის უკვე ავტორია ნახატების „რაინდის სიზმარი“, „სამი გრაცია“ და „პერუჯინოს პორტრეტი“. 1504 წელს იგი მიდის ფლორენციაში, სადაც ამ დროს მოღვაწეობენ მიქელანჯელო და ლეონარდო და ვინჩი. ამიტომ პირველ ხანებში რაფაელი განიცდის ლეონარდოსა და მაზაჩოს ზეგავლენას და ზურგს აქცევს წმინდა საეკლესიო მხატვრობას. სწორედ ფლორენციაში შექმნა ...

მიქელანჯელო

მიქელანჯელო დაიბადა ლუდოვიკო ლეონარდო ბუონაროტის ოჯახში 1475 წლის 6 მარტს ქალაქ  კაპრეზში  (ახლანდელი პროვინცია არეცო),  ფლორენციის  მახლობლად. დედამისი იყო ფრანჩესკა დე ნერი დი მინიატო დელ სერა. მას ხუთი შვილი ჰყავდა და გარდაიცვალა, როცა მიქელანჯელო მხოლოდ ექვსი წლისა იყო. მამამისი ადგილობრივი თვითმმართველობის თავი იყო. ის სასტიკი წინააღმდეგი იყო იმისა, რომ საკუთარი შვილი მოქანდაკე ყოფილიყო და მის მომავალთან დაკავშირებით სხვა გეგმები ჰქონდა. ამან განაპირობა მიქელანჯელოს გადაწყვეტილება, 13 წლის ასაკში, გადასულიყო  დომენიკო გირლანდაიოს  სახელოსნოში, მის ასისტენტად. სადაც ის, სამი წლის განმავლობაში, ფრესკის ხელობას ეუფლებოდა და ცნობილი მხატვრების ნამუშევრების ხატვას ცდილობდა, რასაც ისე ახერხებდა, რომ ხშირად ორიგინალისაგან გარჩევა შეუძლებელი იყო. სწორედ გირლანდაიოს რეკომენდაციით სწავლობდა და მუშაობდა მიქელანჯელო, 1490−1492 წლებში, ფლორენციის იმდროინდელ მმრათველ,  ლორენცო მედიჩის  ვილაში. ამ პერიოდის ნამუშევრებია, „კენტავრების ბრძოლა“ და „მადონა...